UB sông Mekong Việt Nam cần lên tiếng mạnh mẽ về thủy điện trên dòng chính Mekong

Theo thông tin từ Ủy hội sông Mekong quốc tế (MRC), Ủy ban sông Mekong Lào đã đệ trình bản mô tả chi tiết dự án thủy điện Pak Lay để MRC xem xét và thông báo cho các nước thành viên MRC, theo yêu cầu của Hiệp định Mekong năm 1995.

Thông báo này là thủ tục đầu tiên trong quy trình thông báo, tham vấn và thỏa thuận trước (PNPCA) về hợp tác, sử dụng nước trên dòng chính sông Mekong.

Pak Lay là dự án thủy điện thứ tư trên dòng chính hạ lưu sông Mekong của Lào, được đưa ra tham vấn để tiến hành xây dựng sau thủy điện Xayaburi, Don Sahong và Pak Beng.

Trước thông tin nay, về quy trình PNPCA của dự án thủy điện Pak Lay, VRN cho rằng MRC cần rút kinh nghiệm sâu sắc từ trường hợp thủy điện Xayabury, Don Sahong và Pak Beng.

Cụ thể là quy trình PNPCA cần có đánh giá đầy đủ các tác động tổng thể, tích lũy của các dự án thủy điện trên dòng chính, thay vì thực hiện theo từng dự án thủy điện riêng rẽ như hiện nay.

Trong quá trình thực hiện PNPCA, Chính phủ Lào cũng cần nghiêm túc cân nhắc các quan ngại từ Việt Nam, Campuchia và các tổ chức xã hội trong khu vực về tác động xuyên biên giới tới môi trường và xã hội của các dự án thủy điện.

Sau khi hoàn thành quá trình tham vấn cần có công bố chính thức về quyết định cuối cùng đối với dự án này.

VRN nêu quan điểm: việc phát triển thủy điện trên dòng chính Mekong sẽ đẩy cuộc sống của 70 triệu dân trong lưu vực lâm vào cảnh khó khăn, gây tác động tiêu cực lớn đến ngành thủy sản, nông nghiệp, gây thay đổi hệ sinh thái, sinh kế của cộng đồng người dân hạ lưu vực.

VRN cũng đề nghị Ủy ban sông Mekong Việt Nam cần có tiếng nói mạnh mẽ hơn kêu gọi Chính phủ Lào dừng các hoạt động xây dựng đập trên dòng chính Mekong.

Đập Pak Lay có công suất 770 MW, nằm ở tỉnh Xayabury phía bắc Lào, hạ lưu đập Xayaburi.

Dự kiến, thủy điện Pak Lay bắt đầu xây dựng vào năm 2022, và hoàn thành vào năm 2029.

Lê Quỳnh