Xà bông trắng da siêu tốc: Chớ vội tin!

Theo lời người bán, các nguyên liệu làm ra loại xà bông tắm trắng này là tinh chất ốc sên, nho, dâu tây, mật ong, dứa... Mọi lứa tuổi đều dùng được, kể cả bà bầu, người già, trẻ nhỏ...

PGS-TS-DS. Nguyễn Hữu Đức (giảng viên bộ môn Dược lâm sàng, Khoa Dược Đại học Y Dược TP.HCM) cho biết, nếu sản phẩm chỉ chứa các chất gọi là thiên nhiên như quảng cáo thì không thể làm trắng da, phải có chứa hóa chất có tính acid.

“Có chứa hóa chất mà không thông báo là rất nguy hiểm vì có người không dùng được như phụ nữ có thai - tuyệt đối không dùng sản phẩm chứa acid retinoic vì gây quái thai! Quảng cáo sau một lần dùng soap tắm trắng da lên tone liền là không đáng tin cậy. Không có loại hóa chất nào thần kỳ chỉ một lần bôi da và tắm mà làm da trắng bóc”, DS. Đức khẳng định.

Nếu xà bông tắm trắng chỉ chứa các chất gọi là thiên nhiên thì không thể nào làm trắng da. Ảnh: Leon

Theo DS. Đức, làm trắng da là tìm cách cải thiện nám sạm da bởi tình trạng tăng sắc tố đen (hắc tố hay còn gọi melanin) trên da. Thông thường nơi hay bị sạm, nám là mặt. Nám da toàn thân (da đen) thường do yếu tố di truyền. Riêng chứng nám da mặt có nhiều nguyên nhân, có thể chia làm hai loại:

Nội sinh: là những nguyên nhân xảy ra bên trong cơ thể làm cho nám da như nám do mang thai, do thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ, do uống thuốc ngừa thai (nói chung là do thay đổi của hai nội tiết tố ở người nữ: estrogen và progesteron), do yếu tố tâm lý (stress thường xuyên rất dễ nám da mặt). Có thể kể thêm yếu tố tâm lý, nếu lo lắng phiền muộn nhiều cũng có thể làm nám mặt...

Ngoại sinh: là những nguyên nhân xảy ra bên ngoài cơ thể như nám do nắng, do dùng mỹ phẩm, do hóa chất có trong môi trường, do dùng thuốc (tetracyclin, sulfamid, thuốc lợi tiểu thiazid)... làm da bắt nắng mà không được bảo vệ chống nắng.

Các hoạt chất làm trắng da có trong các chế phẩm trị nám da bằng cách bôi thường là hóa chất có tính acid như AHA (tức alpha hydroxy acid như: acid lactic, acid glycolic...), acid azelaic, acid ascorbic (tức vitamin C), acid kojic, acid retinoic (tức tretinoin, là dẫn chất vitamin A)... Đặc biệt, có hydroquinon là hóa chất dùng làm trắng da, dùng đã lâu và nay thì có nhiều bàn cãi.

Hydroquinon có tính khử trong phản ứng oxy hóa khử nên được dùng trong nhiếp ảnh, làm chất rửa ảnh. Hydroquinon có tác dụng trị nám nhờ làm tế bào hắc tố khi tiếp xúc với hóa chất này không tiết melanin. Có khuyến cáo, chỉ bôi chế phẩm chứa hydroquinon trong hai tháng, nếu thấy không tác dụng thì ngưng, và trong thời gian bôi phải tránh ra nắng.

Hydroquinon có gây tác dụng phụ như hồng ban thoáng qua, gây bệnh mô xám nâu, đặc biệt có thể gây dị ứng, vì vậy cần thử trước bằng cách bôi một ít chế phẩm chứa hydroquinon lên da ở mặt trong cánh tay và chờ 24 giờ, nếu vùng da bôi đỏ ửng là không nên dùng. “Mấy năm gần đây, có sự bàn cãi về tác dụng có hại, thậm chí có sự nghi ngờ hydroquinon gây teo da, ung thư, dẫn đến nhiều nước ở châu Âu cấm dùng hydroquinon. Đã có nhiều chế phẩm làm trắng da ghi rõ thông tin không dùng hydroquinnon để người tiêu dùng an tâm”, DS. Đức cho biết.

Theo DS. Đức, ngay cả khi dùng các chế phẩm bôi lên da như soap tắm trắng thì vẫn phải thận trọng giống như dùng thuốc uống. “Khi bị đen da hay nám da mặt, cách chữa trị tốt nhất là nên đến bác sĩ chuyên khoa da liễu để được khám và cho hướng xử trí đúng đắn, không nên tùy tiện sử dụng bất kỳ sản phẩm làm trắng da nào. Bởi vì như đã nói, trị nám cần phải xác định nguyên nhân và chữa trị đúng nguyên nhân thì mới hiệu quả”, DS. Đức khuyến nghị. 

Hương Ngọc