Người dị ứng thức ăn có nên “lấy độc trị độc”?

Ảnh minh họa: TL

Thực phẩm gây dị ứng sẽ tùy thuộc vào lứa tuổi. Với trẻ em dưới 6 tháng tuổi, sữa là nguồn thức ăn chủ yếu. Do đó, với trẻ em, sữa và trứng là 2 thực phẩm dễ gây dị ứng nhất. Khi bắt đầu ăn dặm, trẻ sẽ có nguy cơ dị ứng với hải sản như tôm, cua, cá hoặc bột mì; các loại hạt như đậu phộng, macca, hạnh nhân sẽ tăng nguy cơ sốc phản vệ. Một số trẻ bị dị ứng với đạm sữa bò, sữa đậu nành.

Một số người sẽ bị dị ứng thức ăn kéo dài đến lớn. Tuy nhiên, có một số người đến khi trưởng thành mới bị dị ứng thức ăn. Theo khảo sát, thức ăn dễ gây dị ứng ở người lớn là hải sản; các loại hạt như đậu phộng, hạnh nhân; bột mì.

Một số bệnh nhân có thể bệnh lâm sàng đặc biệt là thể dị ứng thức ăn, sốc phản vệ liên quan đến vận động. Nghĩa là bệnh nhân tiêu thụ một loại thức ăn và sau đó nghỉ ngơi sẽ không có vấn đề gì xảy ra. Nhưng nếu bệnh nhân vận động như tập thể dục, đi bộ thì sẽ có triệu chứng dị ứng.

Phương pháp “khắc phục tình trạng dị ứng thức ăn bằng cách khi biết dị ứng với món nào rồi thì mình tập ăn món đó mỗi lần một chút để cơ thể quen dần” gọi là giải mẫn cảm. Về nguyên tắc, điều này đúng nhưng rất nguy hiểm và không nên thực hiện tại nhà. 

Nguyên tắc thực hiện phương pháp này là cho bệnh nhân dùng ở lượng thức ăn an toàn trong thời gian dài, sau đó tăng nồng độ để huấn luyện hệ miễn dịch tiếp nhận thức ăn này như thức ăn bình thường. Sau thời gian dài, người bệnh có thể tự dung nạp được. Tuy nhiên, nếu muốn thực hiện phương pháp này, mọi người cần sự tư vấn của bác sĩ để xác định ngưỡng thức ăn an toàn. Nếu không biết chính xác liều lượng thì nguy cơ sốc phản vệ sẽ rất cao. Trường hợp sốc phản vệ không được sơ cấp cứu kịp thời, bệnh nhân sẽ tử vong ngay tại nhà.

TS-BS. Trịnh Hoàng Kim Tú

(Trung tâm Y Sinh học Phân tử, Đại học Y Dược TP.HCM)