Khi con trẻ “yêu sách”!

Thua con vì…chiều con!

Đi siêu thị với mẹ, bé Na 4 tuổi nằng nặc đòi búp bê, mẹ không đồng ý bảo bé để lại, bé Na lăn đùng xuống sàn nhà khóc lóc, la hét, giãy dụa,… Cuối cùng mẹ đành chịu thua nhượng bộ cho bé ôm búp bê ra quầy tính tiền, và chống chế với những người xung quanh “con bé quen thói ngang ngược, muốn gì được nấy!”.

Còn Tony 10 tuổi, mỗi khi vòi vĩnh điều gì không được là cu cậu vào phòng mình đóng sập cửa, và trút giận vào bất cứ vật gì có trong tay cậu bé đều đập vỡ, sau đó ra mặt chống đối bằng cách lầm lì, bỏ ăn. Dù rất muốn cương quyết với con nhưng vì xót con, mẹ Tony lại đành phải xuống nước chiều con.

Minh họa: Hữu Khoa

Thương con đúng cách

Những đứa trẻ quen được cưng chiều và luôn ý thức được vị trí độc tôn của mình, là “trung tâm” chú ý của cả nhà thì trẻ sớm biết sử dụng quyền lực của mình để chi phối cha mẹ, gây sức ép với cha mẹ bằng thái độ giận dữ, hung hăng, mè nheo, hờn dỗi, khóc lóc,…và thậm chí cả quậy phá và chống đối.

Tính xấu của trẻ là kết quả của lối giáo dục nuông chiều. Vì vậy để thay đổi thói quen xấu của trẻ được bắt đầu từ việc cha mẹ phải thay đổi cách yêu con, chiều con thái quá. Bằng việc dành thời gian cho trẻ, nói chuyện cùng con, phân tích sự việc đưa ra các giới hạn rõ ràng để kiềm chế những đòi hỏi, những yêu sách của trẻ, bộc lộ những quan điểm và cảm xúc của mình một cách rõ ràng cha mẹ mới mong kiềm chế quyền lực và sức ép của trẻ với cha mẹ, chớ nên thương con một cách mù quáng là chấp nhận sợ con và thua con.

Tre non thường dễ uốn, khi trẻ còn nhỏ cha mẹ phải là người dẫn dắt hành vi ứng xử đúng ở trẻ và nghiêm khắc với những hành vi sai, chọn lựa những hành vi thay thế phù hợp giúp trẻ ứng xử linh hoạt trong những tình huống cuộc sống. Chính sự nhượng bộ và bỏ qua thói xấu của trẻ lâu ngày đứa trẻ càng có thêm kinh nghiệm để chống đối và gây sức ép với cha mẹ.

Điều quan trọng, chính cha mẹ cũng cần nhất quán trong hành vi ứng xử với trẻ, tránh lúc nuông chiều, lúc nghiêm khắc làm cho đứa trẻ hoang mang và đối phó. Cách giáo dục không nhất quán của cha mẹ khi thì cưng chiều, khi thì cương quyết phủ nhận trẻ càng làm gia tăng tính ương bướng ở trẻ, từ đó gây nên những khó khăn trong việc giáo dục trẻ.

Biết từ chối những yêu sách của trẻ bằng những biện pháp giáo dục tích cực cha mẹ sẽ giúp con có kỹ năng biết lắng nghe và chấp nhận học hỏi những điều hay lẽ phải, từ đó tính tự chủ ở trẻ cũng được tăng lên.

Ngược lại những đứa trẻ, khả năng tự chủ ở bản thân kém, không biết kìm chế sau này trẻ lớn lên có nhiều tính xấu như ích kỷ, nhỏ nhen, kênh kiệu, hạch sách, tham lam cũng như dễ có tính cách nổi loạn và chống đối. Với nhiều tính cách xấu như thế trẻ sẽ khó hòa nhập cộng đồng do thiếu thói quen hợp tác và chia sẻ với người khác.

Nguyễn Thị Mỹ Linh (Thạc sĩ tâm lý học)