Hé lộ tài chính của Mobifone trước và trong thời ông Lê Nam Trà

Kỳ họp 27 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã ra quyết định thi hành kỷ luật với 2 lãnh đạo chủ chốt của Tổng công ty Viễn thông Mobifone (Mobifone) giai đoạn 2015 đến nay do những sai phạm liên quan đến thương vụ mua 95% cổ phần của CTCP Nghe nhìn Toàn Cầu AVG (AVG), trị giá gần 8.890 tỷ đồng.

Trong đó, hình thức kỷ luật dành cho ông Lê Nam Trà là khai trừ ra khỏi Đảng; và cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với ông Cao Duy Hải, Tổng Giám đốc Mobifone từ ngày 20.4.2015 đến nay.

Vậy tình hình tài chính của Mobifone như thế nào trước và trong giai đoạn của ông Lê Nam Trà làm chủ tịch ? Trong bài viết này BizLIVE chỉ đề cập đến tình hình tài chính của Mobifone mẹ, đơn vị trực tiếp thực hiện mua 95% cổ phần của  AVG.

Tách khỏi Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam từ tháng 6.2014

Mobifone được thành lập vào năm 1993 theo quyết định của Tổng cục Bưu điện, nay là Bộ Thông tin và Truyền thông với tên gọi ban đầu là Công ty Thông tin Di động. Năm 2010, Công ty Thông tin Di động được chuyển đổi hình thức doanh nghiệp thành công ty TNHH MTV thuộc Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam – đơn vị làm đại diện chủ sở hữu Nhà nước.

Tháng 6.2014, Công ty Thông tin Di động được tách khỏi Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, được chuyển về Bộ Thông tin và Truyền thông – đơn vị làm đại diện chủ sở hữu Nhà nước từ tháng 7.2014.

Tháng 12.2014, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phê duyệt việc thành lập Tổng Công ty Viễn thông Mobifone trên cơ sở tổ chức lại Công ty Thông tin Di động.

Vốn của Mobifone vào thời điểm cuối năm 2014 gần 13.749 tỷ đồng; tổng tài sản 22.488 tỷ đồng, trong đó tiền chiếm 34% tổng tài sản. Mobifone không có bất kỳ khoản vay ngân hàng hay thuê tài chính ngắn và dài hạn nào. 

Nguồn: Số liệu báo cáo tài chính qua các năm 

Cũng trong năm 2014, Mobifone đạt 28.408 tỷ đồng doanh thu thuần, hơn 537 tỷ đồng doanh thu tài chính (chủ yếu lãi tiền gửi) và 7.255 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế. Tổng chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp chiếm 13,4% doanh thu thuần.

Thay đổi lãnh đạo chủ chốt và thương vụ AVG hoàn tất trong 7 ngày 

Ngày 20.4.2015, ông Lê Nam Trà khi đó đang là Tổng giám đốc của Mobifone được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng thành viên của Mobifone. Đồng thời cũng vào thời điểm trên ông Cao Duy Hải được bổ nhiệm vào thành viên Hội đồng thành viên và Tổng Giám đốc.

Vai trò và sứ mệnh của ông Lê Nam Trà và Cao Duy Hải ở Mobifone được thể hiện rõ nhất khi Mobifone thực hiện thương vụ mua lại AVG chỉ trong 7 ngày.

Thuyết minh báo cáo tài chính 2015 cho biết, ngày 25.12.2015, Mobifone đã ký thỏa thuận với AVG về nhận chuyển nhượng 344.660.000 cổ phần AVG, tương ứng với tỷ lệ sở hữu 95% từ các cổ đông của AVG với số tiền 8.889,8 tỷ đồng, tương đương 25.793 đồng/cổ phần. 7 ngày sau đó (không tính ngày nghỉ lễ Tết dương lịch), ngày 02.01.2016, Mobifone đã hoàn tất nhận chuyển nhượng quyền sở hữu theo thỏa thuận nêu trên.

“Mắc cạn” với AVG

Sau thương vụ mua AVG, Mobifone đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh dựa trên 4 trụ cột: Viễn thông, Công nghệ thông tin truyền hình, Phân phối và bán lẻ, Đa dịch vụ.

Mobifone dưới thời ông Lê Nam Trà và Cao Duy Hải đã có hành trình phát triển lùi, khi kết quả kinh doanh liên tiếp sụt giảm từ năm 2015 dù cho doanh thu được đẩy mạnh. Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng cao, đỉnh điểm năm 2016, tổng chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp chiếm đến 20% doanh thu thuần.

 Nguồn: Số liệu các báo cáo của Mobifone

Ngoài ra, Mobifone phải chi khác nhiều hơn trong chi phí bán hàng. Năm 2015, chi phí bán hàng của Mobifone tăng 38,2% với số tuyệt đối 1.257 tỷ đồng, trong đó chi phí khác tăng 98% với số tăng tuyệt đối 578 tỷ đồng. Điều này hé lộ năm 2015, Mobifone phải “gánh chịu” chi phí khác không thường kỳ.   

  Nguồn: Số liệu báo cáo tài chính

Năm 2016, kết quả kinh doanh của Mobifone xuống thấp nhất, chỉ đạt 5.205 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, giảm 26,1%, dù cho doanh thu thuần đạt 35.077 tỷ đồng, tăng 11,8% so với năm trước đó. Đây cũng là năm biên lợi nhuận gộp của Mobifone bắt đầu sụt giảm, từ mức 39,6% năm 2015 xuống còn 26,7% vào quý I/2018.

Nguồn: Số liệu báo cáo tài chính 

Mobifone đã chi ra gần 9.000 tỷ đồng để sở hữu 95% vốn AVG với giá mua 25.793 đồng/cổ phần, nhưng chỉ đến khi về tay của Mobifone, AVG mới bắt đầu hoạt động có lãi. Báo cáo của Mobifone cho biết, năm 2016 là năm đầu tiên AVG có lợi nhuận đạt hơn 54 tỷ đồng. Đổi lại, lợi nhuận của Mobifone chỉ còn 5.205 tỷ đồng cho công ty mẹ và 5.347 tỷ đồng cho Mobifone hợp nhất. 

Về tài sản, năm 2016, lượng tiền của Mobifone xuống mức thấp nhất cho cả giai đoạn từ năm 2014 đến quý I/2018. Đây cũng là năm Mobifone xuất tiền để thanh toán khoản đầu tư vào AVG. Từ năm 2017, tiền của Mobifone tăng dần, đến cuối quý I/2018, lượng tiền đạt 5.466 tỷ đồng, chiếm gần 18% tổng tài sản. 

Tổng tài sản tại ngày 31.3.2018 đạt khoảng 1,37 tỷ USD, trong đó vẫn còn khoản đầu tư vào AVG. Trong quý II, các cổ đông của AVG đã trả lại số tiền nói trên cho Mobifone, khi thương vụ AVG bị quyết định hủy. 

 Nguồn: Số liệu báo cáo tài chính

Năm 2018, Mobifone (mẹ) đặt kế hoạch doanh thu 42.300 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 6.084 tỷ đồng, tăng hơn 8% so với năm 2017, dù vậy, mức lợi nhuận nói trên vẫn còn cách xa kết quả đạt được năm 2014 – 2015, khi Mobifone chưa có AVG.

Bao giờ Mobifone mới trở lại thời kỳ huy hoàng chỉ có thời gian mới trả lời chính xác. Dù vậy, việc “thoát khỏi” AVG kỳ vọng sẽ giúp Mobifone nhẹ gánh hơn để có thể cất cánh trở lại.

Hồng Quân